Jyny mało kómu sie podarzi tak do saga pozewlykać swojóm dusze, jako panu Tomankowi z Blafu, kiery napisoł po naszymu książke: ,,Z bagna nad mroki''. Takóm osobistóm spowiydź z młodych roków żech już downo nie czytała. Bo nad mrokami by my chcieli bujać wszecy, z tym bagnym by to już było gorsze.
   Napisoł ło sebie nikiedy aż na kość uprzejmie. Je tam śmiych, zamyślyni i płacz. Płacz, jak mu kamraci jedyn za drugim w młodych rokach ze swiata łodchodzili. Jak jich jako gastarbaiterów nikierzi łupili ze skury, jak sie ciynżko zranił kolega Janek i też sie zdało, że beje po nim. A w cudzym świecie to je dwa razy ciynżejsze niż dóma. Wyznowo sie aji ze swojich miłości - szczynśliwych i wszelijakich.
   Prziznowo sie ku wzlotóm i upadkóm. Ale przez to wszecko se poradził, bo umioł pieknie grać na skrzipcach tkliwe melodie, kiere majóm Grecy radzi. A jak sie zdało, że już to je beznadziejne z kasóm, to wylyzło słóneczko spoza mroków. Do futrału sie jim nazbiyrało na chlyb aji na kónsek wórztu. Pisze, jako u nikierych naszych sómsiadów natrefili na łoszustów i wszeckimi maściami mazanych złodzieji. Ale dyć szwindlyrze sóm wszyndzi, nie trza ani daleko chodzić. To wszecko i jeszcze kupa inszych ciekawych przigód je łopisanych w jego książce, kieróm warto poczytać tym, co umióm ni jyny po naszymu.
   Takich ludzi by my se mieli wożyć, bo se wdycki stojóm za swojóm mowóm, kieróm jich uczyła mama, w kierej piszóm i spowiadajóm sie jako farorzowi z tego, co przeżyli i kaj byli. Dzierżóm se swoje zwyczaje, kiere tak pryndko zanikajóm. Downe ludy nimiały żodne radija, telewizory, internety ani facebooki i kiela kultury ponich zostało. Bo łopowiadali swojim dzieckóm a dziecka zaś dalszym dzieckóm. I tak to szło z pokolynio na pokolyni. Zostały po nich skarbnice kultury, kiere, jesi Bóg do i ludzie dajóm, sie uchowióm. Naszo mowa a ni jyny óna je łodnogóm kultury, kiero kiejsi tu była. Nie trza sie za nióm gańbić ani nióm gardzić. Tymu trzeba prziwitać i przeczytać książke naszego autora - a chyba sie na mie nie pogniywo, jak powiym gorola. Tak jako kiejsi pisoł po naszymu nasz znany poeta ślóński śp. Adam Wawrosz albo jako pisze poetka Aniela Kupiec. Do dzisio sie czyto jejich utwory po naszymu na rozmajtych imprezach. Nasz dyrektor z panióm małżónkóm zaś piszóm gry scyniczne, na kierych je wdycki pełno sala ludzi. Naszo mowa je, dało by sie powiedzieć, tako międzynarodowo. Sóm tam słowa czeski, polski, nimiecki a nikiedy wszelijako insze, bo se sami do mowy wkłodómy to, co tam nigdy nie było. To nima mortwo łacina, naszo mowa sie rozwijo. Już tam przibywajóm moderni naleciałości, techniczne aji łobyczajowe.
   Nima żech żodyn ekspert jynzykowy i umiym jyny ponaszmu a cosi ku tymu. A mómy aji wygode, bo jak przijadymy na przikład do Pragi a je nas wiyncej, to nóm absolutnie żodyn nie rozumiy. Roz sie mie jedyn panoczek w Pradze pytoł, jak my tam byli z kolegóm z roboty, czy mówimy szyfróm, bo że absolutnie nóm nic a nic nie rozumiy. My sie ze śp. Romanym śmioli do rozpuku. A ón jeszcze srandzista mi powiedzioł: ,,Ewi, poszukej mi (to powiedzioł naschwol po polsku, bo ponaszymu by było "pochladej") w zadni kapsie u galot, czy tam nimóm bilet na cug. Bo mie rynka w ramiyniu boli i nie poradzim jóm dać za sebie". Prażak sie na nas dziwoł z niedowierzanim i prawi: ,,To spolu šukáte i na veřejnosti, to snad není ani pravda''. Wszecko my mu wyświetlili. Śmioł sie i nimóg tymu uwierzić. Napisoł se do zeszitka: ,, Polsky szukać je česky hledat''.
Nó i nakóniec żech je jeszcze po czesku sprosto jako jakosi łożrało lachko kobiecina. A dybych nie dej Boże kogo łobraziła, tak mi to przeboczcie. Tóż tak. Sóm dłógi jesiynne wieczory, tak sie dejcie do czytanio.

Waszo Jewka Trzyńczanka

   Už v posledním dnu listopadu se na jablunkovské radnici konal křest knihy „Z bagna nad mroki“ jejímž autorem není nikdo jiný než „frontmen“ známé a populární gorolgrasové skupiny Blaf, jablunkovský rodák Tomáš Tomanek. Mnozí si jí už koupili a přečetli. Kniha jistě potěší příznivce skupiny Blaf a jejich písniček, z nichž mnohé napsal sám Tomanek. Ti co ji přečetli, si už jistě udělali svůj úsudek. Můžeme ji hodnotit v mnoha rovinách. Obsah knihy tvoří povídky vzpomínky na léta sedmdesátá kdy Tomanek začínal svou hudební „kariéru“ a pak na léta osmdesátá, kdy už začal vystupovat s prvními muzikanty a kdy začal vznikat Blaf. Ve svých povídkách si Tomanek nehraje na milého a slušného chlapce. Byl to bouřlivák, a proto se čtenář v jeho povídkách dočte o proflámovaných nocích, o hektolitrech piva a nemenším množství alkoholu. I to byla a je součást muzikantského života. Ne všem se to jistě bude líbit. Přidanou hodnotou jeho vzpomínání nebo vyprávění je vtipné a realistické přiblížení nedaleké minulosti. To se Tomankovi podařilo, čteme jeho povídky a cítíme atmosféru Jablunkova z osmdesátých let, vidíme jí taky před sebou. Pár trefených konstatování nebo postřehů a jsme tam v Jablunkově, i když o něm samém Tomanek nepíše. Je tam hodně humorných postřehů, čtenář se dobře zasměje. Z povídek se taky dozvíme něco i o jiných hudebních skupinách, o festivalech, o Portě v Plzni a podobně. Bylo to tam taky někdy bouřlivé a v oparech piva a vodky… Dozvíme se také o Tomankových výpadech na Balkán a do Řecka, kde tvrdě pracoval jako gastarbeiter a nejen.
   Důležité je říct, že kniha je psaná „po naszymu“ takovým tím zvláštním Tomankovým nářečím, které se také ne všem může líbít. S psaním „ po naszymu“ se setkáváme u nás samozřejmě častěji. Bývá to spíš vzpomínání na už dávno odešlé časy, jakby mrtvé. Tomanek píše jinak. Jeho vzpomínání je živé, v jeho povídkách je jakoby „živý život“ . Nejde o literaturu z vyšších rovin. Kniha Z bagna nad mroki má svůj význám pro náš zdejší región. Jistě zestárne, ale a pak bude originálním svědectvím o minulosti a bude možná bližší právě mladší generaci, která se v ní nedozví nic o vodnících a strašidlech, o kterých bylo psáno „ po naszymu“ už mnohokrát. No uvidíme. Nechci knihu Tomanka nikomu vnucovat, ale možná ti, kterým je blízký náš region a naše těšínské nářečí, si ji přečtou. Kniha je tak trochu jiná. Sám čtenář uzná, zda stálo za to si ji přečíst, možná ji odloží a pak se k ni opět vrátí. Nehledejme v ní vznešenost. Je originální jak sám Tomanek a jeho písníčky. I Blaf máme zvláštní, když hraje, tak nám dává oddychnout od někdy tíživé reality, při jeho koncertech se rádi zasmějeme. Kdo si chce odlehčit a zasmát se, tak ať si přečte něco Z Bagna nad mroki. No jistě i promine Tomankovi to, co tam nemuselo být a není zrovna příkladné.

   Tomasz Tomanek z Jabłonkowa w swoim życiu napisał ponad 300 tekstów piosenek, większość w gwarze. Ponad setkę z tych tekstów Tomasz do dziś śpiewa na koncertach „gorolgrassowej” kapeli Blaf, której jest liderem. Teraz wydał swoją debiutancką książkę. Nazywa się „Z bagna nad mroki”. Została napisana – jakże inaczej – „po naszymu”, a jej „chrzest” odbył się w ostatnim dniu października w sali kinowej jabłonkowskiego ratusza.
   – To moja pierwsza książka. Pisałem ją przed wielu już laty, jednak dopiero teraz pojawiła się drukiem – mówi Tomanek o liczącej ponad 300 stron książce. – Zacząłem swoje wspomnienia i refleksje po powrocie z wojska, w 1984 roku. Urodziłem się w 1963 roku, opisuję więc lata 70. i 80. ubiegłego wieku, czyli moje życie od szkoły podstawowej aż do rewolucji aksamitnej. W ostatnich rozdziałach opisuję zaś porewolucyjne wojaże z kapelą Blaf, a także trzymiesięczny okres, który spędziłem jako gastarbeiter w Grecji. Kończy się więc w 1991 roku – opowiada.
   Jest to częściowo biografia z wieloma anegdotkami z życia jego przyjaciół i kapeli. Celem książki jest też zatrzymanie w czasie atmosfery rodzinnego miasta, Jabłonkowa, tej, jakiej najmłodsza generacja może już nie znać. Czyli z nieistniejącą już ulicą Polską, która nosiła też nazwę Armii Czerwonej, prowadziła z rynku w kierunku dawno już zburzonej Czytelni, a przy której stał dom rodzinny Tomasza, ze sklepem Lubojatzkiego na rynku, za to bez komunistycznego osiedla nad Olzą.
   – Napisałem ją w gwarze jabłonkowskiej, tak jak większość piosenek Blafu. Nie jest to jednak gwara, jaką znamy z opowiadań Karola Piegzy lub Adama Wawrosza, ale ta, której używa na co dzień większość mieszkańców regionu. Język przecież się rozwija, zmienia. Inaczej mówiły nasze „starki”, które używały języka prawie że archaicznego, inaczej wyrażamy się my. A ja staram się mówić i pisać żywym językiem, „jak mi dziubok narosnył”. Niektórzy zarzucają mi bohemizmy, zachwaszczenie języka, ale cóż, tak się u nas mówi. Poza tym wprawdzie moja mama była Polką, aktywną członkinią Miejscowego Koła PZKO, ale ojciec Czechem. To też na pewno miało wpływ – wyjaśnia Tomanek.
   Książkę Tomanka „chrzcili” w jabłonkowskim ratuszu koledzy z kapeli, przyjaciel autora – wielki znawca historii Jabłonkowa, Antoni Szpyrc, przedstawiciele sponsorów, m.in. Huty Trzyniec. Można ją kupić w księgarni w Jabłonkowie na Rynku Mariackim lub w Centrum Informacji Turystycznej.

   Dvě předvolební kampaně. Jedna v Bystřici. Ta druhá v Třinci. Obě pro TOP 09. Já osobně tu stranu můžu, tak jsem přesvědčil kluky, ať je podpoříme. Počasí vyšlo nevyšlo.
   Vlastně v Bystřici pršelo a pršelo taky v Dolní Lomné na jarmarku. Taky i do krku. "To zaś była dziwoczarnia". Hrál s námi Milan na basu. Byl sqělý. Jano s Honzou taky. O mě a Bublem se už to říci nedá.
Super zodpovědně se ale pro změnu hrálo v Alexandrie club v Třinci. Celkem příjemné zázemí nám tam udělali zajímaví fanoušci.
   Taky v Nové knihovně byla perfektní atmosféra.
A o křtu knížky už bylo napsáno hodně a já chci touto formou poděkovat všem, kdo mi byl nápomocný s jeho zorganizováním.
Díky Vám!!!

JABŁONKÓW / W ubiegły piątek 31 października w sali jabłonkowskiego ratusza odbył się chrzest książki autorstwa Tomasza Tomanka, lidera popularnego zespołu Blaf.
   Książka zatytułowana „Z Bagna nad mroki” liczy przeszło 300 stron. Została napisana po naszymu. – Ksiónżke te żech pisoł od roku 1984 do roku 1991, a to tak, jak mi dziubok narosnył. Kapeczke żech w ni zmapowoł swój żiwot od szkoły podstawowej po rewolucyj. Móm tego jeszcze napisane hafo, ale zatym je to wszecko w szuflodzie, albo w pieśniczkach kapeli Blaf – mówi autor.
   Rola ojca chrzestnego książki przypadła Antoniemu Szpyrcowi, folkloryście, znawcy dawnego Jabłonkowa. W przerwach małego koncertu Blafu czytał fragmenty książki. Pełna sala ratusza co chwilę wybuchała gromkim śmiechem. Charakterystyczny styl narracji Tomasza bawił publiczność a zarazem w wielu pięćdziesieciolatkach, rówieśnikach autora, wywoływał wspomnienia wspólnie przed 30 laty przeżywanych zdarzeń. – Tam je żywy żywot. Tam je tela detailów, tela spostrzeżeń, że gdo te czasy pamiynto, tak sie niestarczy dziwić, jak sóm trefne. Tomasz sie na nic nie bawi, nie przetwarzuje sie, pisze jak było, jak żył – analizuje książkę Szpyrc.
   Na zakończenie publiczność na stojąco zaśpiewała autorowi ”Sto lat”.